Een leukere wereld maken van duurzaamheid: Madame Poubelle

 Madame Poubelle is een prentenboek vol verhaaltjes en humoristische tekeningen. Deze zijn gemaakt door de Nijmeegse Joris Leijten en zijn moeder Clémence. Het prentenboek kan worden voorgelezen aan kinderen vanaf vijf jaar. Verder is er bij het verhaal een lesboek en worden er vier verhaaltjes in een liedje bezongen.

Madame Poubelle is onderdeel uit een reeks: ‘Een leukere wereld’. Zo ook Meneer Boek. In maart komt een nieuw prentenboek uit: Meisje Bloem. Meer informatie vind je op de website: www.joleijt.nl

 

Maandag 11 februari komen we weer gezellig samen van 18.00 tot 20.00 uur in het Huis van Compassie. Vrijwilligers zullen voor ons koken. En we hebben een rijk gevuld programma: we kiezen de mooiste en beste Warme trui, Madame Poubelle komt op bezoek, en we hebben een Ruilbeurs voor warme truien en toebehoren, in samenwerking met LETS Ruilkring Nijmegen. Kom je kijken en meedoen?

Voorafgaand het bezoek dat Madame Poubelle gaat doen heb ik, Caroline van Uden, namens het Huis van Compassie deze trendsettende vrouw ontmoet. Hieronder volgt het interview verslag dat ik namens het Huis van Compassie over haar maakte:

Een leukere wereld maken van duurzaamheid: Madame Poubelle

Joviaal stapt ze over een drempel de gang binnen. Ze heeft een tweedehands jurk meegenomen en een zelfgemaakte muis van afvalmateriaal. Madame Poubelle ziet er geweldig uit in haar deels zelfgemaakte kledij. Ze heeft stad en land afgereisd om sokken te vinden die bij haar passen. Teensokken met gekleurde strepen. Ze is niet alleen: Joris Leijten (Uitgever prentenboeken en Co- productie) loopt vrolijk achter haar. Beiden hebben de grootste lol. Joris heeft een doos met nog meer spulletjes bij zich. Ze hebben te maken met korte verhalen die hij met zijn moeder geschreven heeft over Madame Poubelle. Hij stalt de voorwerpen samen met Madame Poubelle uit.

Strikjes op jurk en voile aan hoed

Geregeld duikt ze diep in prullenbakken op zoek naar bruikbare spullen. ‘Deze jurk heb ik gevonden. Het is geen gewone jurk. Het is een feestjurk,’ begint ze haar gesprek. Er zitten zelfgemaakte strikjes op. Het is een vorm van hergebruik. Hier heb ik een hoedje met voilé. Het was ooit een rouwhoedje. Ik heb er een gordijntje voor gemaakt. Wanneer ik mijn hoedje op heb bij kinderen op de basisschool willen ze niet dat ik mezelf verstop achter het gordijntje. Ze willen mij zien. Dus wanneer ik het gordijntje voor mijn gezicht heb reageren de kleuters enthousiast: Omdraaien! Omdraaien!’, aldus Madame Poubelle. Ze kijkt mij stralend aan op het moment dat ze verder vertelt wanneer ze op bezoek is bij diverse basisscholen en kinderen haar herkennen door haar kleding.

Joris: ‘Dat is leuk, daarmee kun je experimenteren. Met een klas liedjes instuderen waarin dingen voorkomen die bij haar horen, zoals: haar hoedje, de schoenen, een knuffelbeer. Dan kan ze gelijk alles laten zien.’

Koning Willem Alexander

Wat later in het interview vertelt Madame Poubelle over die keer dat ze op de fiets stapte met een door Joris zijn moeder gemaakte Madame Poubelle pop tussen de snelbinders achter haar. Ze was op weg naar Kelfkensbos. De plek waar onze koning Willem Alexander zou zijn in het teken van European Green Capital. ‘Ik had mijn handen vol, met mijn tweedehands tas, de gemaakte pop en het prentenboek over mezelf. Dat laatste wilde ik graag overhandigen aan de koning. Het was druk. Er waren veel beveiligers op de been. En ja hoor, er was er één die op mij afkwam om mij te ondervragen. Dat heeft nog de krant gehaald.’ Madame Poubelle lacht uitbundig. ‘Er startte een vragenvuur. Wie ik was, wat ik wilde en zo verder. Al met al gingen ze toch kijken of het in het programma paste om het boek te overhandigen. Helaas was dat niet het geval. Ik mocht het boek wel meegeven aan de beveiliger, zodat hij het kon overhandigen aan de koning. Dan zou de koning mij een bericht sturen wanneer hij het boek in ontvangst had genomen. Ik gaf het boek en kreeg van Joris direct een nieuw boek waarmee ik de Koning opwachtte. Puur om te laten zien dat ik besta. De beveiliger kwam opnieuw en vroeg waarom ik alweer met een boek in mijn handen stond. Of ik toch wilde proberen het boek direct aan de koning te geven. Ik heb uitgelegd dat dat niet mijn intentie was. De koning zag mij, dat weet ik zeker. Hij draaide wel vrij snel weer om. Het was een spannende ochtend!’

Mireille Hermens

Madame Poubelle wordt gespeeld door Mireille. Ze is moeder, huisvrouw heeft in de zorg gewerkt en op kantoor. Twee jaar geleden werd ze uitgenodigd voor deze bijzondere rol. ‘Joris heeft mij in laten vliegen, nadat hij mij aangestoken had. We zijn collega’s vanuit de Gebroeders van Lymborch. Op het secretariaat hebben we een goede samenwerking gehad. Nadat we onze functies verlaten hadden zijn we goede vrienden gebleven. Hij is nu coördinator merchandise en ik ben zijn ondergeschikte,’ vertelt Mireille enthousiast.

Joris: ‘Toen het idee was ontstaan van een personage zocht ik naar iemand die een beetje leek op de tekening. Ik kwam bij Mireille uit. Ik laat iemand vrij om zichzelf naar haar personage te schikken. Het is leuk om haar in haar rol te zien groeien. Zo heeft zij zelf haar kostuum bij elkaar verzameld en eigenhandig vermaakt. Vervolgens komen er steeds meer voorwerpen bij gebaseerd op de tweeënvijftig verhaaltjes. Zo breidt het steeds verder uit. Ook de optredens zijn divers: zo staat ze in het duurzaamheidscafé, in LUX voor volwassenen of bij kinderen in een klas. Dat is leuk!’ Joris kijkt triomfantelijk en neemt een slok koffie.

Mireille: ‘Ik vind het gaaf wanneer ik optreed hoe kinderen denken. Het is bijzonder om te zien hoe ze tegen dingen aankijken en hoe ze erop reageren. Ik was laatst in een klas en liet het hoedje van Madame Poubelle zien, , toen herkenden de kinderen mij niet aan de hand van de kleren en het hoedje uit het verhaal. Ik probeer de leerlingen dan uit te lokken, zodat ze toch zelf gaan zeggen dat ik Madame Poubelle ben.

Hergebruik

Het mooist aan dit personage vind ik dat ik mezelf er goed in kan terugvinden met betrekking tot mijn opvoeding. Mijn ouders zijn vooroorlogs en vooral mijn moeder heeft de Tweede Wereldoorlog duidelijk meegemaakt. Het waren haar tienerjaren. Die klap heb ik ervan meegekregen. Sokken werden gestopt, etensresten bewaard. Er was veel hergebruik. Toen was het heel gewoon en nu is het hip.’ 

Joris: ‘Dat is het leuke van zo’n boek iedereen haalt er wat anders uit. Voor mij is het een zachtaardige lieve vrouw, die gezellig bezig is en veel meedoet. In eerste instantie kwam het duurzaamheidsaspect niet eens aan de orde. Het was gewoon top om dingen te hergebruiken en de creativiteit om er iets van te maken. In een later stadium kwam het idee: het is duurzaamheid! De rode draad is een duurzaamheidsdraad. Als je kijkt naar deze wegwerpmaatschappij is Madame Poubelle een apart, excentriek geval. Ze loopt voorop en is progressief.’

Het begin, het ontwerp..

De personage Madame Poubelle is ontstaan doordat Joris en zijn moeder een vrouw in de weer zagen met afvalbakken. ‘Op de dag dat vuilnis opgehaald werd haalde de bewoonster uit onze straat afvalbakken bij huizen op en zette ze netjes recht neer op de afhaalplek. Aan het einde van de dag bracht ze de bakken weer terug naar het juiste adres. Ze kwam op ons geordend over, echt een Poubelle type. Vanuit deze inspiratiebron hebben we het personage Madame Poubelle verder uitgewerkt, ’vertelt Joris voortvarend.

Mireille: ‘Vroeger kwam de kraakwagen langs, dan kon iedereen op die dag het grofvuil buiten zetten. Als klein huppeltrutje ging ik met mijn vader het grofvuil langs om te kijken of ik iets kon hergebruiken.

Joris: ‘In mijn jeugd deed ik dat ook. Mijn moeder is ook zo’n type die alle tweedehands zaakjes nagaat. Het hergebruik zit erin en dan vorm je gezamenlijk een nieuw personage.

Na twee jaar hard werken is Het prentenboek Madame Poubelle een feit. Tweeënvijftig korte teksten zijn ongeveer negentig keer herschreven. Er is gewikt en gewogen op de gevoeligheid van het woord, de plaats van de komma in de tekst. Joris: ‘Mijn moeder maakte voor elke alinea een tekening op A3-formaat. Het was best moeilijk om ze constant te houden. Ze gebruikte pen, stift en zwarte verf. Wanneer de prent af was scande ik hem in om hem op het juiste formaat uit te kaderen. Toen we eenmaal een kloppend format hadden ging het ontwerpen van de andere twee prentenboeken een stuk sneller.’

Trilogie

Na Madame Poubelle en Meneer Boek verschijnt in maart 2019 prentenboek nummer drie: Meisje Bloem. Je zou kunnen spreken van een trilogie. Joris: ‘De verhaaltjes zijn er met een boodschap: een leukere wereld. Met in ieder boek verschillende personages allen met een eigen idee, een andere basis en de leukere wereld als gemeenschappelijke deler.’

Mireille: ‘En zoeken. Madame Poubelle zoekt bruikbare dingen in prullenbakken, Meneer Boek feesten en Meisje Bloem gaat zoeken in dozen op zolder naar haar roots en geschiedenis om daarmee verder te komen.’

Afscheid

Na anderhalf uur gezellig babbelen, lachen en uitleg over de oude spullen die op een creatieve wijze hergebruikt zijn zeg ik met hernieuwde inspiratie gedag tegen Madame Poubelle en Joris die even vrolijk huiswaarts keren als dat ze de huiskamer binnenstapten.

 https://www.huisvancompassienijmegen.nl/2019/01/maaltijd-met-warmetruiendag-ruilbeurs-en-mevrouw-poubelle/